ธรรมสุตตะ | ศึกษาพระธรรมคำสอนตามพระไตรปิฎก

ธรรมะสำหรับผู้เริ่มต้น | อภิธรรมศึกษาเพื่อความเข้าใจพระไตรปิฎกอย่างลึกซึ้ง ❁ ❁  อารมณ์พิสดาร   ❁ 🥀 ตามที่ได้แสดงประเภทของอารมณ์ต่างๆ มาแล้ว มีอารมณ์ ๖ ซึ่งได้แก่ รูปารมณ์ สัททารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ และธรรมารมณ์ และยังจำแนกประเภทของอารมณ์ออกเป็น ๔ ประเภท โดยกามอารมณ์ มหัคคตอารมณ์ บัญญัติอารมณ์ โลกุตตรอารมณ์ เนื่องจากสภาวะของอารมณ์นั้นเป็นไปอย่างกว้างขวาง และมีชื่อเรียกได้หลายอย่างต่าง ๆ กัน โดยนัยแห่งเทศนา ฉะนั้น เมื่อจะรวบรวมประเภทของอารมณ์ต่าง ๆ นั้นโดยพิสดารแล้ว มีอยู่ ๒๑ อย่าง คือ :- แสดงอารมณ์พิสดาร ๒๑ ประเภท ๑.  กามอารมณ์  ได้แก่ กามจิต ๕๔, เจตสิก ๕๒, รูป ๒๘ ได้อารมณ์ ๖ ๒.  มหัคคตอารมณ์  ได้แก่ มหัคคตจิต ๒๗, เจตสิก ๓๕, ได้อารมณ์ ๑ คือ ธรรมารมณ์ ๓.  นิพพานอารมณ์  ได้แก่ นิพพาน ได้อารมณ์ ๑ คือ ธรรมารมณ์ ๔.  นามอารมณ์  ได้แก่ จิต ๘๙, เจตสิก ๕๒, นิพพาน ๑ ได้อารมณ์ ๑ คือ ธรรมารมณ์ ๕.  รูปอารมณ์  ได้แก่ รูป ๒๘ ได้อารมณ์ ๖ ๖.  ปัจจุบันอารมณ์  ได้แก่ จิต, เจตสิก, รูป ที่กำลังเกิดขึ้น ได...

ธรรมะสำหรับผู้เริ่มต้น | อภิธรรมศึกษาเพื่อความเข้าใจพระไตรปิฎกอย่างลึกซึ้ง อกุศลเจตสิก เป็นเจตสิกฝ่ายชั่ว, ที่หยาบ, ที่บาป, ไม่ดีงาม และไม่ ฉลาด เมื่อประกอบกับจิตแล้ว ย่อมทำให้จิตเศร้าหมองเร่าร้อน ตกเป็น อกุศลจิตไปด้วย  อกุศลเจตสิกนี้ จึงประกอบได้เฉพาะอกุศลจิต ๑๒ ดวงเท่านั้น จะ ประกอบกับจิตประเภทอื่น (อเหตุกจิต ๑๘ หรือ โสภณจิต ๕๙) ไม่ได้เลย อกุศลเจตสิกมี ๑๔ ดวง แบ่งออกเป็น ๕ นัย คือ     ก. โมจตุกเจตสิก ๔ ดวง     ข. โลติกเจตสิก     ค. โทจตุกเจตสิก     ง. ถีทุกเจตสิก     จ. วิจิกิจฉาเจตสิก อธิบาย 🔅 ก. โมจตุกเจตสิก หมายถึง กลุ่มเจตสิกที่มีโมหเจตสิกเป็น ประธาน มีอยู่ด้วยกัน ๔ ดวงคือ โมหเจตสิก, อหิริกเจตสิก, อโนตตัปปเจตสิก  และอุทธัจจเจตสิก  โมจตุกเจตสิกนี้ ประกอบกับอกุศลจิตได้ทั้ง ๑๒ ดวง จึงมีชื่อเรียก อีกอย่างหนึ่งว่า “สัพพากุสลสาธารณเจตสิก” ซึ่งหมายความว่า เป็นเจตสิก ที่ประกอบทั่วไปในอกุศลจิตทั้งหมด โมหเจตสิก โมหเจตสิก คือความหลงใหลในอารมณ์ ได้แก่ หลงจากรูปนาม เพราะความไม่รู้สภาวธรรมตามความเป็นจริง มีอ...