แสดงบทความที่มีป้ายกำกับ ศัพท์ธรรม แสดงบทความทั้งหมด
แสดงบทความที่มีป้ายกำกับ ศัพท์ธรรม แสดงบทความทั้งหมด

วันพฤหัสบดี




อเจลก, อเจละ    naked ascetic 
อเสขะ    adept 
อโทสะ, อพยาบาท    non-hate; non-hatred 
อโมหะ    non-delusion 
อโลภะ    non-greed 
อกุศล    unprofitable (adj)
อกุศล    unskilful (adj)
อกุศล    unwholesome (adj)
อกุศลกรรม    unskilful action 
อกุศลกรรม    unwholesome action 
อคติ    prejudice 
อคติ    wrong course 
องค์    factor 
องค์, โวการ    constituent 
อตตกัลมถานิโยคุ    self-mortification; self-torment 
อติมานะ    arrogance 
อทินนาทาน    taking what is not given 
อทินนาทาน    stealing 
อทุกขมสุข, อุเบกขา- เวทนา    neither-pain-nor-pleasure 
อธิโมกข์, อธิมุติ; (วินัย) กรรมวาจา    resolution 
อธิกรณ์    legal question 
อธิจิตต์    higher mentality 
อธิจิตต์    higher thought 
อธิปไตย    predominance 
อธิปบาย (นัยประสงค์)    purport 
อธิปัญญา    higher wisdom 
อธิวจนะ, อธิพจน์    designation 
อธิศีล    higher morality 
อธิษฐาน, อธิมุติ    resolve 
อนภิชฌา    non-covetousness 
อนริยะ, อนารยะ    ignoble (adj) 
อนลสตา, อุฏฐานะ (ความหมั่นขยัน)    industry 
อนวัชชกรรม    blameless action 
อนัตตตา    soullessness 
อนัตตา    not-self (adj)
อนัตตา    non-self; non-soul 
อนัตตา    soulless (adj)
อนันต์    infinite (adj) 
อนาคามิผล    Non-Returning, fruition of
อนาคามิมรรค    Non-Returning, path of
อนาคามี    Non-Returner 
อนาคาริก    homeless one 
อนาคาริยะ, ชีวิตอนาคาริก    homeless life 
อนิจจ์, อนิจจัง    transient (adj)
อนิจจตา    impermanence 
อนิจจตา    transience; transiency 
อนิจจะ, อนิจจัง    impermanent (adj)
อนิยต    undetermined offence 
อนิสสิต    independent (adj) 
อนุโมทนา    thanking 
อนุโยค    pursuit 
อนุโลม    conformity 
อนุโลม    forward order 
อนุโลม    forward order 
อนุตตระ    unsurpassed (adj)
อนุปัสสนา, อนุสติ    contemplation 
อนุปาทิเสสนิพพาน    Nibbàna without any remainder of existence 
อนุรักขนา    maintaining; maintenance 
อนุสติ    recollection 
อนุสนธิ    sequence 
อนุสัย    latent bias 
อนุสัย    latent tendency 
อนุสัย    underlying tendency 
อนุสาวนา    proclamation 
อนุสาสนี, สาสนะ    instruction 
อปจายนะ, คารวะ    reverence 
อปายโกศล    proficiency in knowing loss 
อปายโกศล    proficiency as to regress 
อพยาบาท    non-ill-will 
อภิชฌา    courteous speech
อภิญญา    direct knowledge 
อภิญญา    psychic power 
อภิญญา    superknowledge 
อภินิเวส    insistence 
อภิสมัย (การบรรลุ), สมาบัติ    attainment 
อภิสัมโพธิ, การตรัสรู้    Awakening 
อมตะ    deathless adj 
อมตะ    immortal (adj)
อมูฬหวินัย    verdict of past insanity 
อรติ, อนภิรติ (ความไม่ยินดี, เบื่อ หน่าย)    discontent 
อรยวินัย (แบบแผนของอารยชน)    noble discipline 
อรรถ    meaning 
อรรถกถา    commentary 
อรหัตต์, อรหัตตผล    Arahatship 
อรัญวาสี     forest-dweller 
อริยทรัพย์    noble treasure 
อริยทรัพย์    noble wealth 
อริยบุคคล    noble one 
อริยสัจจ์ ๔, จตุราริยสัจจ์    Noble Truths, the Four 
อริยสาวก    noble disciple 
อริยอัฏฐังคิกมัคค์,  อารยอัษฎางคิกมรรค    Noble Eightfold Path, the 
อริยะ    ariyan 
อริยะ, อารยะ    noble (adj)
อรูป    formless 
อรูป   immaterial (adj)
อรูปภพ, อรูปโลก    Immaterial Sphere 
อลัชชี    shameless (adj)
อวตาร (ตามคติพราหมณ์, ฮินดู)    reincarnation 
อวิโรธนะ    non-obstruction 
อวิโรธนะ    non-opposition 
อวิชชา    ignorance 
อวิหิงสา    non-cruelty 
อสังขตะ    uncompounded; unconditioned (adj)
อสังขาริก    uninstigated (adj)
อสังขาริก    unprompted (adj)
อสูร, ยักษ์    demon 
อหังการ    I-making 
อหิงสา    harmlessness 
อหิงสา    non-injury 
อหิงสา, อวิหิงสา    non-violence 
อักขระ, พยัญชนะ    letter 
อัชฌัตติกายตนะ (อายตนะ ภายใน)    inner sense-sphere 
อัชฌาสัย, อธิมุติ    inclination 
อัญญา    final knowledge 
อัญญาณ    unknowing 
อัฏฐกะ (หมวดแปด)    octad 
อัตตภาวะ, อัตภาพ    individuality 
อัตตสัมมาปณิธิ    self-direction, right disposition in 
อัตตัญุตา    self-knowledge 
อัตตา, ตน, ตัวตน    self
อัตตา, อาตมัน    ego 
อัตตา, อาตมัน, ชีวะ    soul 
อัตถจริยา    benevolence 
อัตถะ  กัลยาณะ, บุญ    good (n) (adj)
อัตถะ, ปริโยสาน    goal
อัตถะ, อรรถ    aim 
อัตถิสุข (สุขเกิดจากความ มีทรัพย์)    ownership, the bliss of 
อันตราย, อันตรายิกธรรม    stumbling block 
อันตราย, อาทีนพ    danger 
อันตะ (ที่สุด, ความเข้าใจ หรือ ประพฤติเอียงสุด)    extreme 
อันตะ    end 
อัปปนาสมาธิ    attainment concentration 
อัปปมัญญา    illimitables 
อัปปมาท    heedfulness 
อัปปมาทะ, อาตาปะ (ความเพียร)    earnestness 
อัปปมาทะ, อุฏฐานะ (ความหมั่นขยัน)    diligence 
อัปปิจฉตา, ความมักน้อย    simplicity 
อัพยากตะ, อัพยากฤต    undeclared 
อัพยากฤต    indeterminate (adj) 
อัสสาทะ    gratification 
อัสสาสะ (การหายใจเข้า)    breathing in 
อาเนญชา, อเนญชา    imperturbability 
อาโปธาตุ    fluid element 
อาโปธาตุ    cohesion, the element of
อาโรคยะ, กัลลตา    health 
อาการ    aspect 
อาการ    mode 
อากาส (ช่องว่าง), อวกาศ    space 
อากาสานัญจายตนะ    infinity of space 
อากิญจัญญายตนะ    Nothingness, Sphere of
อาฆาต    malice 
อาจาร, จริยา, จรณะ, สมาจาร    conduct 
อาจารย์    teacher 
อาชชวะ    honesty 
อาชชวะ    integrity 
อาชีวะ    livelihood 
อาณา, อิสริยะ    authority 
อาทีนพ, ภัย    peril 
อานาปานสติ    mindfulness on breathing 
อานาปานะ, อัสสาสะ ปัสสาสะ    in- and out-breathing 
อานิสงส์    blessing 
อานิสงส์    advantage 
อานิสงส์    privilege 
อานิสงส์, อัตถะ, อรรถ    benefit  
อาบัติ    offence 
อาบัติถุลลัจจัย    grave offence 
อาบัติทุพภาสิต    wrong speech, offence of
อาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์    forfeiture, offence of expiation involving 
อาบัติปาจิตตีย์    expiation, offence of
อาบัติปาราชิก    defeat, offence involving 
อาบัติสังฆาทิเสส    formal meeting of the Order, offence entailing a
อาปัตติ เทศนา (การแสดงอาบัติ)    confession 
อามิส    carnalities 
อามิส    material things 
อามิสทาน    material gifts 
อามิสบูชา    material worship 
อายโกศล    proficiency as to progress 
อายโกศล    proficiency in knowing gain 
อายตนะ    sense-base 
อายตนะ    sense-field 
อายตนะ    sense-sphere 
อายตนะ(ภายใน), อินทรีย์    sense-organ 
อายตนะ(ภายนอก)    sense-object 
อายุสังขาร    vital formation 
อารมณ์    object 
อารักขา    protection 
อารักขา; ชาคริยะ    watchfulness 
อาวัชชนะ   adverting 
อาวัตต์, อาวัตตนา, การกลับใจเปลี่ยน ศาสนา    conversion 
อาสนะ    seat 
อาสวะ    canker 
อาสวะ    intoxicant, mental 
อาสวะ    taint 
อาสา (ความหวัง, ใฝหา)    yearning 
อาหาร    nutrient; nutriment 
อิจฉา (ความอยาก)    longings 
อิฏฐะ (น่าปรารถนา)    agreeable 
อิตถีธุตตตา (ความเป็นนักเลงหญิง)    debauchery 
อิตถีภาวะ, อิตถินทรีย์    femininity 
อิทธิ, สัมปัตติ    success 
อิทธิบาท    road to power 
อิทธิบาท    accomplishment, basis of
อิทธิบาท    basis for success 
อิทธิปาฏิหาริย์    magical power 
อิทธิปาฏิหาริย์    supernormal power
อิทัปปัจจยตา    specific conditionality 
อินทรีย์    controlling faculty 
อินทรีย์    faculty 
อินทรียสังวร    control of the senses
อินทรียสังวร    restraint of the senses 
อิริยาบถ    deportment 
อิริยาบถ    posture 
อิสสา, ความริษยา    jealousy 
อิสสา, ความริษยา    envy 
อิสิ, ฤๅษี    seer 
อุเบกขา (ตัตรมัชฌัตตตา)    equanimity 
อุเบกขา    onlooking-equanimity onlooking-equanimity 
อุเบกขา    even-mindedness 
อุเบกขาเวทนา, อทุกขมสุข    indifferent feeling 
อุโบสถ, วัตร, การรักษา (ศีลเป็นต้น)    observance 
อุกเขปนียกรรม    suspension 
อุจเฉทวาท, อุจเฉททิฐิ    annihilationism 
อุชุกตา    rectitude 
อุชุกตา, อาชชวะ    straightness 
อุตุ    temperature 
อุทธัจจกุกกุจจะ    anxiety 
อุทธัจจกุกกุจจะ    flurry and worry 
อุทธัจจะ    agitation 
อุทธัจจะ, วิกเขปะ (ความฟุ้งซ่าน)    distraction 
อุทธัจจะ, วิชัมภิตา    restlessness 
อุทาน, วจนะ    utterance 
อุบาสก อุบาสิกา    lay devotee 
อุบาสก, พุทธศาสนิกฝ่ายคฤหัสถ์    lay follower 
อุบาสก, อุบาสิกา    devotee, lay 
อุบาสก, คฤหัสถสาวก    lay disciple 
อุปจยะ    growth 
อุปจยะ    storing up 
อุปจารสมาธิ    neighbourhood concentration 
อุปจารสมาธิ    access concentration 
อุปธิ    essential of existence 
อุปธิ    substratum of rebirth 
อุปนาหะ    grudging 
อุปนาหะ    spite 
อุปบัติ    reappearance 
อุปปาทะ, อุบัติ    arising 
อุปมา    simile 
อุปสัมปทา, การอุปสมบท    ordination 
อุปัชฌาย์    preceptor 
อุปัฏฐาก, อุปฐาก    attendant 
อุปัฏฐาน (การบํารุง, เฝ้า, พยาบาล)    attendance  
อุปาทาน    assuming 
อุปาทาน    attachment 
อุปาทาน    clinging 
อุปาทาน    fixation 
อุปาทาน    grasping 
อุปาทายรูป    derivative matter 
อุปาทายรูป    derived materiality 
อุปาทินนะ, กรรมชะ    karmically acquired (adj) 
อุปาย    proficiency as to the means of success 
อุปายโกศล    proficiency of method 
อุปายะ, อุบาย, วิธี, ปโยคะ    means 
อุปายาส (ความผิดหวัง, ความคับแคนใจ)    despair 
อุปาหนา    sandals 
อุพภาร, อุทธาร (การรื้อ, การถอน, การเดาะ)    withdrawal 

ส-ห




สกทาคามิผล    Once-Returning, fruition of
สกทาคามิมรรค    Once-Returning, path of
สกทาคามี    Once-Returner 
สงฆ์, พระสงฆ์, คณะสงฆ์    Sangha, 
สติ    mindfulness 
สติปัฏฐาน    fundamentals of mindfulness 
สติปัฏฐาน    setting-up of mindfulness 
สติปัฏฐาน    basis of mindfulness 
สติวินัย    verdict of innocence 
สภา, บริษัท (= ปริสา ที่ประชุมหรือ ชุมชน หมู่ชน ไม่ใช่บริษัท ในภาษาไทย)    assembly 
สมชีวิตา    living within one’s means 
สมชีวิตา    balanced life; balanced livelihood 
สมณพราหมณ์    holy men 
สมณะ    recite recluse
สมถภาวนา    Tranquillity Development 
สมถะ    quiet 
สมถะ    calm 
สมบัติ    property 
สมมติ (การตกลงรวมกัน, มอบหมาย, แต่งตั้ง)    agreement 
สมมติสัจจะ    conventional truth
สมาทาน    undertaking 
สมาธิ    concentration 
สมาธิภาวนา, สมถ- ภาวนา    concentration development 
สมานัตตตา    equality 
สมานัตตตา    impartiality 
สมานัตตตา    sociability 
สมุคฆาตะ, ปหานะ    eradication 
สมุฏฐาน    origination 
สมุทัย    origin 
สมูหะ, ฆนะ    mass 
สรณะ    refuge 
สรณะ, เนตติ    guide 
สลาก (สําหรับลงคะแนนเสียง)    voting-ticket 
สสังขาริก    instigated (adj)
สสังขาริก    prompted (adj)
สหธรรมิก    co-religionist
สหรคต, สหคต    accompanied by 
สหาย    companion 
สอุปาทิ- เสสนิพพาน    Nibbàna with remainder of existence 
สักกายทิฏฐิ    self-illusion 
สักกายทิฏฐิ    belief in a soul or self 
สักกายทิฏฐิ    embodiment view 
สักการะ, ปูชา    honour 
สัคคะ, สวรรค์    heaven 
สังเวคะ, ความสังเวช    sense of urgency 
สังเวคะ, สังเวช    urgency, sense of
สังโยชน์, สัญโญชน์    fetter 
สังกัปปะ, อธิปปายะ, เจตนา    intention 
สังกิเลส, อุปกิเลส, อาสวะ    corruption
สังขาร    formations 
สังขาร (ในขันธ์ ๕)    mental formations 
สังขาร    volitional activities 
สังขาร, สังขตธรรม    compounded things 
สังขาร, สังขตธรรม    conditioned things 
สังคหะ (จัดประเภท)    classification 
สังคหะ    help 
สังคายนา, สังคีติ    Council
สังคีติ, สังคายนา    rehearsal 
สังฆเภท    schism 
สังฆกรรม    act, formal 
สังฆกรรม    formal act 
สังฆะ, สงฆ์    community
สังยมะ, สัญญมะ, เวรมณี    refraining 
สังวร, สังยมะ    restraint 
สังสาร วัฏฏ์, วัฏฏสงสาร, สงสาร    round of rebirth; roundabout of births
สังสารจักร    wheel of rebirths 
สัจจะ    truth 
สัจฉิกิริยา, สัจฉิกรณะ    verification 
สัจฉิกิริยา, สัจฉิกรณะ, อธิคม (การทํา ให้แจ้ง, การบรรลุ)    realization 
สัญญา    ideation 
สัญญา    perception 
สัตตกะ (หมวดเจ็ด)    heptad 
สัตว์    being 
สัตว์    sentient being 
สัตว์จตุบท    quadruped 
สัททะ (เสียง)    sound 
สัททารมณ์, สัททะ (เสียง)    audible object 
สัทธรรม    true doctrine 
สัทธา, ศรัทธา, ปสาทะ    confidence 
สัทธิวิหาริก หรือ อันเตวาสิก, ศิษย์    pupil 
สันโดษ, สันตุฏฐี    content; contentment
สันตติ    series 
สันตติ, สันตานะ    continuity
สันตะ (ผู้สงบระงับ)    serene (adj)
สันติ, อุปสมะ    peace 
สันถัต    rug 
สันทิฏฐิกะ    visible for oneself (adj) 
สัปบุรุษ, สัตบุรุษ    righteous man 
สัปบุรุษ, สัตบุรุษ    true man 
สัปปายะ    favourable (adj)  
สัปปายะ, กัปปิิยะ, อนุรูป    suitable (adj) 
สัปปิิ    ghee
สัพพัญุตา    omniscience 
สัพพาภิภู    omnipotent (adj)
สัมปโยคะ, เสวนา    association 
สัมปชัญญะ    awareness 
สัมปชัญญะ    clear comprehension 
สัมปชัญญะ    self-possession 
สัมปชัญญะ, ปริญญา    comprehension 
สัมปทา    achievement 
สัมปทา    prosperity 
สัมปยุต    associated with 
สัมปัตติ, สมบัติ    perfectness 
สัมผัปปลาปะ    frivolous talk 
สัมผัปปลาปะ    gossip 
สัมผัปปลาปะ    frivolous talk 
สัมผัปปลาปะ    vain talk 
สัมมัตตะ    rightness 
สัมมัปปธาน    right endeavour 
สัมมัปปธาน    right striving 
สัมมา    right (adj)
สัมมากัมมันตะ    Right Action 
สัมมาญาณะ    Right Knowledge 
สัมมาทิฏฐิ    Right Understanding 
สัมมาวาจา    Right Speech 
สัมมาวายามะ    Right Effort 
สัมมาวิมุตติ    Right Deliverance 
สัมมาสมาธิ    Right Concentration 
สัมมาสังกัปปะ    Right Thought 
สัมมาอาชีวะ    Right Livelihood 
สัมมุขาวินัย    verdict in the presence of 
สัสสตวาทะ, สัสสตทิฏฐิ    eternalism; eternity-view 
สาเฐยยะ, สาไถย    hypocrisy 
สาเฐยยะ, สาไถย    fraud 
สากัจฉา    discussion 
สามเณร    novice 
สามเณร, นวะ    novitiate 
สามัคคี    concord 
สามัคคี    harmony 
สามัคคี, เอกัตตะ, เอกีภาพ    unity 
สามัญลักษณะ    common characteristics 
สามิสสุข    material happiness 
สารัมภะ    presumption
สาวก    hearer 
สาวก    disciple 
สาวก, ศาสนิก    follower 
สิกขมานา    probationer 
สิกขา, ทมะ, ภาวนา    training 
สิกขาบท    rule of training
สิกขาบท    training rule 
สิกขาบท, (ข้อ) ศีล    precept 
สีมา    boundary 
สีลวิบัติ    moral failure 
สีลสมบัติ, สีลสัมปทา    moral achievement 
สีลัพพต ปรามาส    adherence to habits and practices 
สีลัพพตปรามาส    misapprehension of virtue and duty 
สีลัพพตะ    rites and rituals 
สีลัพพตะ, ศีลและพรต    rules and rituals 
สีลัพพตะ, ศีลและพรต    virtue and duty
สุข    ease 
สุข    bliss 
สุข    happiness 
สุข    pleasure 
สุขเวทนา    pleasant feeling 
สุขุม    subtle (adj)
สุคนธ์    fragrant (adj)
สุญญตา    emptiness 
สุญญตา    void; voidness 
สุณวาจา, สุณาวาจา, เปสุญวาท    tale-bearing 
สุตะ, สิกขา    learning 
สุทธาวาส    Pure Abodes 
สุรา    liquor 
สุราธุตตตา (ความเปนนักเลงสุรา)    drunkenness 
สุสาน    cemetery

ห  
หทัย    heart 
หทัยวัตถุ    physical basis of mind 
หิตสุข    weal 
หิริ    moral shame 
หิริ    conscience 
หิริ    sense of shame 
หิริ, ลัชชา    shame 
หีนยาน    Lesser Vehicle 

ฤ-ล-ว-ศ




ฤษี, ดาบส, นักพรต, นักบวช    ascetic 

ล                                                
ลหุตา    lightness 
ลหุตา (ความเบา)    buoyancy 
ลหุตา    agility 
ลักษณะ    characteristic 
ลัชชี, มีหิริโอตตัปปะ    conscientious (adj)  
ลาภ    acquisition 
ลาภ    gain

  
วจีกรรม    verbal action 
วจีทุจริต    verbal misconduct 
วจีสังขาร    verbal formation; verbal functions 
วจีสุจริต    verbal good conduct 
วยากรณะ, ไวยากรณ์ (คําร้อยแก้ว)    prose; prose-exposition 
วรรณะ    caste 
ววัตถาน    definition 
วสละ (คนถ่อย, ตํ่าทราม)    outcast 
วสี    mastery 
วัฏฏะ    round 
วัณณะ (คําสรรเสริญ), ปสังสา    praise 
วัย    age 
วาโย    wind 
วาโยธาตุ    vibration, the element of
วาจา, วจี, ภาสิต, วจีวิญญัติ    speech 
วาจาสุภาษิต    well-spoken words 
วาระ, วรรค    section 
วิเวก    seclusion 
วิเวก    solitude 
วิโมกข์, วิมุตติ    liberation 
วิโมกข์, วิมุตติ    release 
วิกขัมภนะ    suppression 
วิกาล    wrong time 
วิจักขณา    discernment 
วิจัย, สันตีรณะ, วิโลกนะ    investigation 
วิจาร    rumination 
วิจาร    discursive thinking 
วิจาร    sustained application 
วิจิกิจฉา    perplexity 
วิจิกิจฉา    scepticism 
วิจิกิจฉา    uncertainty 
วิจิกิจฉา, กังขา    doubt 
วิชชา    science 
วิญญัติ    intimation 
วิญญาณ    consciousness
วิญญาณัญจายตนะ    infinity of consciousness 
วิตก    initial application 
วิตก    thought-conception 
วิธาน, สังวิธาน (การจัดการ)    management 
วินัย    discipline 
วินัย    guiding out 
วินิบาต    perdition 
วิบัติ    failure 
วิบาก    consequence 
วิบาก    ripening 
วิปฏิสาร, กุกกุจจะ    remorse 
วิปริณาม    alteration 
วิปริณาม    change 
วิปริณาม    transformation 
วิปัลลาส    perversion 
วิปัสสนาภาวนา    insight development 
วิภวตัณหา    craving for non-existence
วิภวตัณหา    craving for annihilation
วิภังค์    separate treatment 
วิภังค์, วินิพโภค    analysis 
วิภาค    specification 
วิมังสา, ปริปุจฉา    inquiry 
วิมุตติ    freedom 
วิมุตติ    salvation 
วิมุตติ, วิโมกข์    deliverance 
วิรัติ    abstinence 
วิรัติ; สังวร    avoidance 
วิราคะ    detachment 
วิราคะ    fading of lust 
วิริยะ    energy 
วิริยะ, วายามะ, ความเพียรพยายาม    effort 
วิวาท    dispute dispute 
วิสมโลภ (= อภิชฌา)    unrighteous greed 
วิสัย    objective-field 
วิสัย, ภพ    domain 
วิสาขบูชา (นิยมใช้ในลังกาและอินเดีย =  Visàkha Påjà)    Vesak 
วิสุทธิ    purification 
วิหาร (ที่อยู่)    dwelling 
วิหาร (ธรรม)    abiding 
วัด, วิหาร, อาราม     monastery 
วิหิงสา    cruelty
วีติกกมะ (การละเมิด)    transgression 
วีมังสนะ    test 
วุฏฐานะ (การออก)    emergence 


ศรัทธา    faith 
ศาสนธรรม, พระศาสนา    dispensation 
ศาสนิก    adherent 
ศีล    moral habit 
ศีล    morality 
ศีล, คุณธรรม    virtue, virtuous (adj)  

ม-ย-ร




มโน- สังขาร, จิตตสังขาร    mental formations; mental functions 
มโนกรรม    mental action 
มโนทวาร    mental avenue 
มโนทุจริต    mental misconduct 
มโนสุจริต    mental good conduct 
มทะ    vanity 
มนต์, มนตร์    incantation 
มนสิการ    attention 
มนสิการ    consideration 
มนุษย์    human being 
มมังการ    my-making 
มรณะ, กาลกิริยา    passing away 
มรณะ, มัจจุ, จุติ    death 
มรรค    Path, the 
มรรค, ปฏิปทา    way  
มละ, มลทิน    stain 
มหาบุรุษ    Great Man 
มหาภิเนษกรมณ์    Great Renunciation, the 
มหาภูต    great entity 
มหาภูต    primary element 
มหายาน    Great Vehicle 
มหายาน (นิกายพระพุทธศาสนาฝ่ายเหนือ)    Mahayana 
มหิจฉตา (ความมักมากอยากใหญ่)    greediness 
มักขะ    denigration 
มักขะ    detraction 
มักขะ    smirching 
มักขะ; อติมานะ    contempt
มัจจะ (ผู้ต้องตาย = สัตว์)    mortal 
มัจฉริยะ    avarice 
มัจฉริยะ    meanness 
มัจฉริยะ    miserliness 
มัจฉริยะ    niggardliness 
มัจฉริยะ    selfishness 
มัจฉริยะ    stinginess 
มัชชะ    besotting drink 
มัชชะ, นํ้าเมา, สุราเมรัย    intoxicant 
มัชฌิมาปฏิปทา    Middle Path, the 
มัชฌิมาปฏิปทา    Middle Way, the 
มัตตัญูตา    moderation 
มัททวะ    gentleness
มาติกา    matrix 
มาติกา    schedule 
มาตุฆาต    matricide 
มาตุฆาตหรือปิตุฆาต    parricide 
มานะ    conceit 
มานะ, มทะ    pride
มายา    deceit 
มาร    Evil One, the 
มาร    Tempter, the 
มิจฉัตตะ    falseness; falsity 
มิจฉัตตะ    wrongness 
มิจฉาทิฏฐิ    false views 
มิตร    friend 
มิตร    friend 
มิทธะ    drowsiness 
มิทธะ    torpor 
มีทุกข์, เป็นทุกข์    miserable 
มุทิตา    sympathetic joy 
มุทุตา    malleability 
มุทุตา    elasticity 
มุทุตา; มัททวะ    softness 
มุนี    sage 
มุสาวาท    false speech 
มูล    root

ย  
ยมกปาฏิหาริย์    twin miracle; twin wonder 
ยศ, กิตติศัพท์, สิโลกะ    fame 
ยัญ (พราหมณ์); จาคะ, ปริจจาคะ    sacrifice 
ยาม    watch

ร  
รส    flavour 
รส    savour 
รส    taste 
รสารมณ์    the sapid object , sapid object 
รัตนะ (ใน “รัตนตรัย”)    jewel 
รัตนะ, นิธิ, ธนะ    treasure 
ราคะ    lust 
ราชธรรม    duties of the King; duties of the ruler 
รูป    form 
รูป    matter 
รูป, รูปธรรม    corporeality
รูปธรรม, รูป    material qualities 
รูปภพ, รูปโลก    Fine-Material Sphere  
รูปารมณ์    visible object; visual object 

พ-ภ



พยสนะ, หายนะ, วินาส, ปหานะ, ขยะ    destruction 
พยาธิ    affliction 
พยาบาท    ill-will 
พร    boon  
พร, มงคล, อนุโมทนา, ภควา (พระผู้มีพระภาค)    Blessed One, the 
พรหมจรรย์    divine life 
พรหมจรรย์    Brahma-faring 
พรหมจรรย์    holy life 
พรหมจรรย์, ชีวิตสมณะ    monastic life 
พรหมจารี    Brahma-farer 
พรหมวิหาร    divine abiding 
พรหมวิหาร    sublime states 
พรหมวิหาร    superme dwellings 
พรหมวิหาร    supreme abidings 
พระเจ้าจักรพรรดิ    wheel-turning monarch 
พระโพธิสัตว์    Bodhisatta; Bodhisattva 
พระไตรปิฎก    Pali Canon 
พระคันธกุฎี    Fragrant Cell, the 
พระคันธกุฎี    Fragrant Cell, the 
พระคามวาสี    town-monk 
พระตถาคต    Perfect One, the 
พระธรรม    Law, the 
พระธรรม    Teaching; Teachings, the 
พระธรรม, คําสอน    message 
พระธรรม, ธรรม    Dhamma; Dharma, the 
พระธาตุ, พระสารีริกธาตุ    relics (of the Buddha)
พระพุทธเจ้า    Awakened One, the 
พระพุทธเจ้า    Buddha, the 
พระพุทธเจ้า    Enlightened One, the 
พระพุทธศาสนา    Buddhism 
พระมุนี    Calmed One, the 
พระมุนี    Stilled One, the 
พระรัตนตรัย    Triple Gem, the 
พระศาสดา, พระบรมศาสดา    Master, the 
พระสงฆ์, คณะสงฆ์    Order, the 
พระสมมาสัมพุทธเจ้า    Fully Enlightened One, the 
พระสัพพัญู    Omniscient, the 
พระสุคต    Well-farer, the 
พระอรหันต์    Arahat; Arahant 
พระอรหันต์    worthy one 
พระอริยะ, พระอรหันต์    holy one 
พราหมณ์    Brahmin, brahman 
พละ    power 
พละ    strength 
พลี, ทักขิณา, ทักษิณา, บูชา    offering 
พลี, พลีกรรม    oblation 
พวกคฤหัสถ์, พวกชาวบ้าน    laity, the 
พาล, คนพาล    fool 
พาหิรายตนะ (อายตนะภาย นอก)    outer sense-sphere 
พุทธศาสนิก    Buddhist 
พุทธิ, โพธิ    discovery


ภควา (พระผู้มีพระภาค)    Exalted One, the 
ภพ    existence 
ภพ, ภวะ    becoming 
ภพ; เสนาสนะ, อาลยะ, วิหาร    abode 
ภยะ    fear 
ภวจักร    wheel of becoming; wheel of life 
ภวตัณหา    craving for existence
ภวังค์    unconscious state 
ภวังคจิต    unconscious mind 
ภัต, โภชนะ    meal 
ภัตตกาล    mealtime 
ภัตตัคคะ (โรงฉัน, หอฉัน)    refectory 
ภัตตุเทศก์    issuer of meals 
ภาพสลักนูน, รูปนูน    relief 
ภาวนา    development 
ภาวนา    mind culture 
ภิกขุ, ภิกษุ, สมณะ    monk 
ภิกษา, ทาน, ทานวัตถุ , บิณฑบาต    alms; almsfood 
ภิกษุณี    nun 
ภูตคาม    vegetable-growth 
ภูมิ    plane 

ป-ผ




ปโมหะ, มายา    illusion 
ปกติศีล    natural virtue 
ปฏิเวธ, นิพเพธ    penetration 
ปฏิโลม    reverse order 
ปฏิกูล    loathsome (adj)
ปฏิกูล    repulsive (adj)
ปฏิคาหก, ลาภี    recipient 
ปฏิฆะ    repugnance 
ปฏิฆะ    repulsion 
ปฏิฆะ    resentment 
ปฏิฆะ    resistance 
ปฏิฆะ; อรติ    aversion 
ปฏิจจสมุปบาท    conditioned genesis 
ปฏิจจสมุปบาท    dependent origination 
ปฏิทินจันทรคติ    lunar calendar 
ปฏิปักข์    opposite (adj) 
ปฏิภาค    counterpart
ปฏิภาณ    perspicuity 
ปฏิมา    image 
ปฏิรูปเทสวาส    dwelling in a favourable place 
ปฏิรูปเทสวาส    living in befitting places 
ปฏิสนธิ    conception 
ปฏิสนธิ    reconnection 
ปฏิสนธิ    relinking 
ปฏิสัมภิทา    analytic insight 
ปฏิสัมภิทา    discrimination 
ปฏิสาราณียกรรม    reconciliation 
ปฐวี, ปฐวีธาตุ    earth 
ปฐวีธาตุ    extension, the element of
ปฐวีธาตุ    inertia 
ปฐวีธาตุ    solid element 
ปธาน, วายามะ, ปรักกมะ, ความเพียร,  ปัคคหะ, ปัคคาหะ    exertion 
ปธาน, วิริยะ    striving 
ปธาน, วิริยะ, วายามะ    endeavour 
ปปัญจะ    diversification 
ปภา    halo 
ปมาทะ, ความประมาท    heedlessness 
ปมาทะ, ความประมาท    carelessness 
ปมาทะ, ความประมาท    negligence 
ปรโลก    other world 
ปรโลก, สัมปรายะ    hereafter 
ปรจิตตวิชานน์,  เจโตปริยญาณ    insight into the hearts of others 
ปรมัตถ์    ultimate sense; ultimate reality 
ปรมัตถ์    absolute sense 
ปรมัตถสัจจะ    absolute truth 
ประโยชน์สุข, หิตสุข    welfare
ปราภวะ (ความเสื่อม)    decline 
ปราภวะ (ความเสื่อม), อบาย    downfall 
ปริเทวะ    lamentation 
ปริจจาคะ    renouncing 
ปรินิพพาน    Parinirvana 
ปริปากะ    maturity 
ปริพาชก    wandering ascetic; wanderer 
ปริยาย, อาการ    manner 
ปริยุฏฐานะ, ปปัญจะ    obsession 
ปริวาส    probation 
ปลาสะ    disparaging 
ปลาสะ    domineering 
ปลาสะ, สารัมภะ    rivalry 
ปลิโพธ, กิญจนะ    impediment 
ปสาทะ, อัสสาทะ    satisfaction 
ปหานะ    overcoming 
ปหานะ, จาคะ (การ สละ; การละ)    abandoning; abandonment 
ปัจเจกพุทธ    hermit enlightened one 
ปัจจเวกขณ์    review; reviewing 
ปัจจันตชนบท    border district 
ปัจจัย    condition 
ปัจจุปัฏฐาน    manifestation 
ปัญจกะ (หมวดห้า)    pentad 
ปัญญา    understanding 
ปัญญา    wisdom 
ปัญหา    question 
ปัตติ (การบรรลุ)    reaching 
ปัพพัชชา    going forth (from home) 
ปัพพาชนียกรรม    banishment 
ปัสสัทธิ    relaxation 
ปัสสัทธิ, สมถะ    tranquillity 
ปัสสาสะ (การหายใจออก)    breathing out 
ปาคุญญตา; โกศล    proficiency 
ปาฏิโมกข์    fundamental precepts 
ปาฏิหาริย์    marvel 
ปาฏิหาริย์    miracle 
ปาฏิหาริย์    wonder 
ปาณาติบาต    destruction of life 
ปาณาติบาต    killing 
ปาติโมกข์, กิจ, ธุระ, พันธะ    obligations 
ปาทุกา    shoe 
ปาปสหายตา (ความมีเพื่อนชั่ว)    bad company 
ปาริสุทธิ, วิสุทธิ    purity 
ปาสาทิกะ (น่าเลื่อมใส)    pleasing (adj)
ปิฎก, คัมภีร์    canon  
ปิติ    zest 
ปิติ    enthusiasm 
ปิติ    rapture 
ปิตุฆาต    patricide 
ปิยวาจา    kindly speech 
ปิสุณวาจา, ปิสุณาวาจา, เปสุญวาท    slander 
ปิสุณาวาจา, เปสุญวาท    malicious speech 
ปุถุชน    worldling 
ปุนชาติ, ปุนภพ, ชาติหนา,  ปรโลก    next life; next world 
ปุนภพ, ชาติใหม่, การเกิดใหม่    rebirth 
ปุพเพนิวาสา นุสสติญาณ    remembrance of previous births 
ปุพเพนิวาสานุสติญาณ (เทียบ)    retrocognition 
ปุริมชาติ, บุพชาติ, ชาติก่อน    previous life 
ปุริสภาวะ, ปุริสินทรีย์    masculinity

ผ  
ผรุสวาจา    harsh speech 
ผล, วิบาก    fruit; fruition 
ผล, วิบาก    result 
ผัสสะ    contact 
ผัสสะ    sense-impression 
ผาสุก    comfort