วันพฤหัสบดี

ฤ-ล-ว-ศ




ฤษี, ดาบส, นักพรต, นักบวช    ascetic 

ล                                                
ลหุตา    lightness 
ลหุตา (ความเบา)    buoyancy 
ลหุตา    agility 
ลักษณะ    characteristic 
ลัชชี, มีหิริโอตตัปปะ    conscientious (adj)  
ลาภ    acquisition 
ลาภ    gain

  
วจีกรรม    verbal action 
วจีทุจริต    verbal misconduct 
วจีสังขาร    verbal formation; verbal functions 
วจีสุจริต    verbal good conduct 
วยากรณะ, ไวยากรณ์ (คําร้อยแก้ว)    prose; prose-exposition 
วรรณะ    caste 
ววัตถาน    definition 
วสละ (คนถ่อย, ตํ่าทราม)    outcast 
วสี    mastery 
วัฏฏะ    round 
วัณณะ (คําสรรเสริญ), ปสังสา    praise 
วัย    age 
วาโย    wind 
วาโยธาตุ    vibration, the element of
วาจา, วจี, ภาสิต, วจีวิญญัติ    speech 
วาจาสุภาษิต    well-spoken words 
วาระ, วรรค    section 
วิเวก    seclusion 
วิเวก    solitude 
วิโมกข์, วิมุตติ    liberation 
วิโมกข์, วิมุตติ    release 
วิกขัมภนะ    suppression 
วิกาล    wrong time 
วิจักขณา    discernment 
วิจัย, สันตีรณะ, วิโลกนะ    investigation 
วิจาร    rumination 
วิจาร    discursive thinking 
วิจาร    sustained application 
วิจิกิจฉา    perplexity 
วิจิกิจฉา    scepticism 
วิจิกิจฉา    uncertainty 
วิจิกิจฉา, กังขา    doubt 
วิชชา    science 
วิญญัติ    intimation 
วิญญาณ    consciousness
วิญญาณัญจายตนะ    infinity of consciousness 
วิตก    initial application 
วิตก    thought-conception 
วิธาน, สังวิธาน (การจัดการ)    management 
วินัย    discipline 
วินัย    guiding out 
วินิบาต    perdition 
วิบัติ    failure 
วิบาก    consequence 
วิบาก    ripening 
วิปฏิสาร, กุกกุจจะ    remorse 
วิปริณาม    alteration 
วิปริณาม    change 
วิปริณาม    transformation 
วิปัลลาส    perversion 
วิปัสสนาภาวนา    insight development 
วิภวตัณหา    craving for non-existence
วิภวตัณหา    craving for annihilation
วิภังค์    separate treatment 
วิภังค์, วินิพโภค    analysis 
วิภาค    specification 
วิมังสา, ปริปุจฉา    inquiry 
วิมุตติ    freedom 
วิมุตติ    salvation 
วิมุตติ, วิโมกข์    deliverance 
วิรัติ    abstinence 
วิรัติ; สังวร    avoidance 
วิราคะ    detachment 
วิราคะ    fading of lust 
วิริยะ    energy 
วิริยะ, วายามะ, ความเพียรพยายาม    effort 
วิวาท    dispute dispute 
วิสมโลภ (= อภิชฌา)    unrighteous greed 
วิสัย    objective-field 
วิสัย, ภพ    domain 
วิสาขบูชา (นิยมใช้ในลังกาและอินเดีย =  Visàkha Påjà)    Vesak 
วิสุทธิ    purification 
วิหาร (ที่อยู่)    dwelling 
วิหาร (ธรรม)    abiding 
วัด, วิหาร, อาราม     monastery 
วิหิงสา    cruelty
วีติกกมะ (การละเมิด)    transgression 
วีมังสนะ    test 
วุฏฐานะ (การออก)    emergence 


ศรัทธา    faith 
ศาสนธรรม, พระศาสนา    dispensation 
ศาสนิก    adherent 
ศีล    moral habit 
ศีล    morality 
ศีล, คุณธรรม    virtue, virtuous (adj)  

ม-ย-ร




มโน- สังขาร, จิตตสังขาร    mental formations; mental functions 
มโนกรรม    mental action 
มโนทวาร    mental avenue 
มโนทุจริต    mental misconduct 
มโนสุจริต    mental good conduct 
มทะ    vanity 
มนต์, มนตร์    incantation 
มนสิการ    attention 
มนสิการ    consideration 
มนุษย์    human being 
มมังการ    my-making 
มรณะ, กาลกิริยา    passing away 
มรณะ, มัจจุ, จุติ    death 
มรรค    Path, the 
มรรค, ปฏิปทา    way  
มละ, มลทิน    stain 
มหาบุรุษ    Great Man 
มหาภิเนษกรมณ์    Great Renunciation, the 
มหาภูต    great entity 
มหาภูต    primary element 
มหายาน    Great Vehicle 
มหายาน (นิกายพระพุทธศาสนาฝ่ายเหนือ)    Mahayana 
มหิจฉตา (ความมักมากอยากใหญ่)    greediness 
มักขะ    denigration 
มักขะ    detraction 
มักขะ    smirching 
มักขะ; อติมานะ    contempt
มัจจะ (ผู้ต้องตาย = สัตว์)    mortal 
มัจฉริยะ    avarice 
มัจฉริยะ    meanness 
มัจฉริยะ    miserliness 
มัจฉริยะ    niggardliness 
มัจฉริยะ    selfishness 
มัจฉริยะ    stinginess 
มัชชะ    besotting drink 
มัชชะ, นํ้าเมา, สุราเมรัย    intoxicant 
มัชฌิมาปฏิปทา    Middle Path, the 
มัชฌิมาปฏิปทา    Middle Way, the 
มัตตัญูตา    moderation 
มัททวะ    gentleness
มาติกา    matrix 
มาติกา    schedule 
มาตุฆาต    matricide 
มาตุฆาตหรือปิตุฆาต    parricide 
มานะ    conceit 
มานะ, มทะ    pride
มายา    deceit 
มาร    Evil One, the 
มาร    Tempter, the 
มิจฉัตตะ    falseness; falsity 
มิจฉัตตะ    wrongness 
มิจฉาทิฏฐิ    false views 
มิตร    friend 
มิตร    friend 
มิทธะ    drowsiness 
มิทธะ    torpor 
มีทุกข์, เป็นทุกข์    miserable 
มุทิตา    sympathetic joy 
มุทุตา    malleability 
มุทุตา    elasticity 
มุทุตา; มัททวะ    softness 
มุนี    sage 
มุสาวาท    false speech 
มูล    root

ย  
ยมกปาฏิหาริย์    twin miracle; twin wonder 
ยศ, กิตติศัพท์, สิโลกะ    fame 
ยัญ (พราหมณ์); จาคะ, ปริจจาคะ    sacrifice 
ยาม    watch

ร  
รส    flavour 
รส    savour 
รส    taste 
รสารมณ์    the sapid object , sapid object 
รัตนะ (ใน “รัตนตรัย”)    jewel 
รัตนะ, นิธิ, ธนะ    treasure 
ราคะ    lust 
ราชธรรม    duties of the King; duties of the ruler 
รูป    form 
รูป    matter 
รูป, รูปธรรม    corporeality
รูปธรรม, รูป    material qualities 
รูปภพ, รูปโลก    Fine-Material Sphere  
รูปารมณ์    visible object; visual object 

พ-ภ



พยสนะ, หายนะ, วินาส, ปหานะ, ขยะ    destruction 
พยาธิ    affliction 
พยาบาท    ill-will 
พร    boon  
พร, มงคล, อนุโมทนา, ภควา (พระผู้มีพระภาค)    Blessed One, the 
พรหมจรรย์    divine life 
พรหมจรรย์    Brahma-faring 
พรหมจรรย์    holy life 
พรหมจรรย์, ชีวิตสมณะ    monastic life 
พรหมจารี    Brahma-farer 
พรหมวิหาร    divine abiding 
พรหมวิหาร    sublime states 
พรหมวิหาร    superme dwellings 
พรหมวิหาร    supreme abidings 
พระเจ้าจักรพรรดิ    wheel-turning monarch 
พระโพธิสัตว์    Bodhisatta; Bodhisattva 
พระไตรปิฎก    Pali Canon 
พระคันธกุฎี    Fragrant Cell, the 
พระคันธกุฎี    Fragrant Cell, the 
พระคามวาสี    town-monk 
พระตถาคต    Perfect One, the 
พระธรรม    Law, the 
พระธรรม    Teaching; Teachings, the 
พระธรรม, คําสอน    message 
พระธรรม, ธรรม    Dhamma; Dharma, the 
พระธาตุ, พระสารีริกธาตุ    relics (of the Buddha)
พระพุทธเจ้า    Awakened One, the 
พระพุทธเจ้า    Buddha, the 
พระพุทธเจ้า    Enlightened One, the 
พระพุทธศาสนา    Buddhism 
พระมุนี    Calmed One, the 
พระมุนี    Stilled One, the 
พระรัตนตรัย    Triple Gem, the 
พระศาสดา, พระบรมศาสดา    Master, the 
พระสงฆ์, คณะสงฆ์    Order, the 
พระสมมาสัมพุทธเจ้า    Fully Enlightened One, the 
พระสัพพัญู    Omniscient, the 
พระสุคต    Well-farer, the 
พระอรหันต์    Arahat; Arahant 
พระอรหันต์    worthy one 
พระอริยะ, พระอรหันต์    holy one 
พราหมณ์    Brahmin, brahman 
พละ    power 
พละ    strength 
พลี, ทักขิณา, ทักษิณา, บูชา    offering 
พลี, พลีกรรม    oblation 
พวกคฤหัสถ์, พวกชาวบ้าน    laity, the 
พาล, คนพาล    fool 
พาหิรายตนะ (อายตนะภาย นอก)    outer sense-sphere 
พุทธศาสนิก    Buddhist 
พุทธิ, โพธิ    discovery


ภควา (พระผู้มีพระภาค)    Exalted One, the 
ภพ    existence 
ภพ, ภวะ    becoming 
ภพ; เสนาสนะ, อาลยะ, วิหาร    abode 
ภยะ    fear 
ภวจักร    wheel of becoming; wheel of life 
ภวตัณหา    craving for existence
ภวังค์    unconscious state 
ภวังคจิต    unconscious mind 
ภัต, โภชนะ    meal 
ภัตตกาล    mealtime 
ภัตตัคคะ (โรงฉัน, หอฉัน)    refectory 
ภัตตุเทศก์    issuer of meals 
ภาพสลักนูน, รูปนูน    relief 
ภาวนา    development 
ภาวนา    mind culture 
ภิกขุ, ภิกษุ, สมณะ    monk 
ภิกษา, ทาน, ทานวัตถุ , บิณฑบาต    alms; almsfood 
ภิกษุณี    nun 
ภูตคาม    vegetable-growth 
ภูมิ    plane 

ป-ผ




ปโมหะ, มายา    illusion 
ปกติศีล    natural virtue 
ปฏิเวธ, นิพเพธ    penetration 
ปฏิโลม    reverse order 
ปฏิกูล    loathsome (adj)
ปฏิกูล    repulsive (adj)
ปฏิคาหก, ลาภี    recipient 
ปฏิฆะ    repugnance 
ปฏิฆะ    repulsion 
ปฏิฆะ    resentment 
ปฏิฆะ    resistance 
ปฏิฆะ; อรติ    aversion 
ปฏิจจสมุปบาท    conditioned genesis 
ปฏิจจสมุปบาท    dependent origination 
ปฏิทินจันทรคติ    lunar calendar 
ปฏิปักข์    opposite (adj) 
ปฏิภาค    counterpart
ปฏิภาณ    perspicuity 
ปฏิมา    image 
ปฏิรูปเทสวาส    dwelling in a favourable place 
ปฏิรูปเทสวาส    living in befitting places 
ปฏิสนธิ    conception 
ปฏิสนธิ    reconnection 
ปฏิสนธิ    relinking 
ปฏิสัมภิทา    analytic insight 
ปฏิสัมภิทา    discrimination 
ปฏิสาราณียกรรม    reconciliation 
ปฐวี, ปฐวีธาตุ    earth 
ปฐวีธาตุ    extension, the element of
ปฐวีธาตุ    inertia 
ปฐวีธาตุ    solid element 
ปธาน, วายามะ, ปรักกมะ, ความเพียร,  ปัคคหะ, ปัคคาหะ    exertion 
ปธาน, วิริยะ    striving 
ปธาน, วิริยะ, วายามะ    endeavour 
ปปัญจะ    diversification 
ปภา    halo 
ปมาทะ, ความประมาท    heedlessness 
ปมาทะ, ความประมาท    carelessness 
ปมาทะ, ความประมาท    negligence 
ปรโลก    other world 
ปรโลก, สัมปรายะ    hereafter 
ปรจิตตวิชานน์,  เจโตปริยญาณ    insight into the hearts of others 
ปรมัตถ์    ultimate sense; ultimate reality 
ปรมัตถ์    absolute sense 
ปรมัตถสัจจะ    absolute truth 
ประโยชน์สุข, หิตสุข    welfare
ปราภวะ (ความเสื่อม)    decline 
ปราภวะ (ความเสื่อม), อบาย    downfall 
ปริเทวะ    lamentation 
ปริจจาคะ    renouncing 
ปรินิพพาน    Parinirvana 
ปริปากะ    maturity 
ปริพาชก    wandering ascetic; wanderer 
ปริยาย, อาการ    manner 
ปริยุฏฐานะ, ปปัญจะ    obsession 
ปริวาส    probation 
ปลาสะ    disparaging 
ปลาสะ    domineering 
ปลาสะ, สารัมภะ    rivalry 
ปลิโพธ, กิญจนะ    impediment 
ปสาทะ, อัสสาทะ    satisfaction 
ปหานะ    overcoming 
ปหานะ, จาคะ (การ สละ; การละ)    abandoning; abandonment 
ปัจเจกพุทธ    hermit enlightened one 
ปัจจเวกขณ์    review; reviewing 
ปัจจันตชนบท    border district 
ปัจจัย    condition 
ปัจจุปัฏฐาน    manifestation 
ปัญจกะ (หมวดห้า)    pentad 
ปัญญา    understanding 
ปัญญา    wisdom 
ปัญหา    question 
ปัตติ (การบรรลุ)    reaching 
ปัพพัชชา    going forth (from home) 
ปัพพาชนียกรรม    banishment 
ปัสสัทธิ    relaxation 
ปัสสัทธิ, สมถะ    tranquillity 
ปัสสาสะ (การหายใจออก)    breathing out 
ปาคุญญตา; โกศล    proficiency 
ปาฏิโมกข์    fundamental precepts 
ปาฏิหาริย์    marvel 
ปาฏิหาริย์    miracle 
ปาฏิหาริย์    wonder 
ปาณาติบาต    destruction of life 
ปาณาติบาต    killing 
ปาติโมกข์, กิจ, ธุระ, พันธะ    obligations 
ปาทุกา    shoe 
ปาปสหายตา (ความมีเพื่อนชั่ว)    bad company 
ปาริสุทธิ, วิสุทธิ    purity 
ปาสาทิกะ (น่าเลื่อมใส)    pleasing (adj)
ปิฎก, คัมภีร์    canon  
ปิติ    zest 
ปิติ    enthusiasm 
ปิติ    rapture 
ปิตุฆาต    patricide 
ปิยวาจา    kindly speech 
ปิสุณวาจา, ปิสุณาวาจา, เปสุญวาท    slander 
ปิสุณาวาจา, เปสุญวาท    malicious speech 
ปุถุชน    worldling 
ปุนชาติ, ปุนภพ, ชาติหนา,  ปรโลก    next life; next world 
ปุนภพ, ชาติใหม่, การเกิดใหม่    rebirth 
ปุพเพนิวาสา นุสสติญาณ    remembrance of previous births 
ปุพเพนิวาสานุสติญาณ (เทียบ)    retrocognition 
ปุริมชาติ, บุพชาติ, ชาติก่อน    previous life 
ปุริสภาวะ, ปุริสินทรีย์    masculinity

ผ  
ผรุสวาจา    harsh speech 
ผล, วิบาก    fruit; fruition 
ผล, วิบาก    result 
ผัสสะ    contact 
ผัสสะ    sense-impression 
ผาสุก    comfort 

ธ-น-บ




ธรรม    norm 
ธรรม    righteousness 
ธรรม, พระธรรม, ปาพจน์    doctrine 
ธรรมจักร    Wheel of the Law; Wheel of the Doctrine 
ธรรมบรรยาย    disquisition 
ธรรมวิชัย    conquest by piety 
ธรรมารมณ์    cognizable object 
ธรรมารมณ์    mental object 
ธรรมิก, เป็นธรรม    righteous (adj)
ธัมมจักกัปปวัตตนะ    setting in motion (หรือ setting rolling) the  Wheel of the Doctrine 
ธัมมวิจยะ    search of truth 
ธัมมวิจยะ, ธรรม วิจัย    investigation of the Dhamma 
ธัมมา, ธรรม    things 
ธัมมานุ- ปัสสนา    contemplation of the mind-objects 
ธาตุ, มหาภูต, องค์    element 
ธิติ    firmness 
ธุดงค์    austere practices 
ธุระ, ภาระ    burden 
ธูป    incense stick,

น  
นมะ, นมักการะ, ปูชา    homage 
นวกภิกษุ    newly ordained monk 
นวกะ    ennead 
นักบวช, พราหมณ์    priest 
นักรบ, ขัตติยะ, ชนวรรณะกษัตริย์    warrior 
นัตถิกวาท, นัตถิกทิฏฐิ    nihilism 
นาม    name 
นาม, นามธรรม, เจตสิก    mentality 
นามกาย    mental body 
นามรูป    name and form 
นิโรธ    cessation 
นิโรธ    extinction 
นิกาย (แห่งคัมภีร์)    Collection  
นิกาย (แห่งศาสนา)    School
นิกาย    sect 
นิทเทส    demonstration 
นิทเทส, วรรณนา    exposition 
นิทาน (เหตุ, ที่มา)    provenance 
นิทาน (ไม่ใช่เรื่องเล่าเพื่อความสนุกสนานในภาษาไทย แต่หมายถึง เหตุ, ที่มา)    source 
นิพพาน    Nibbàna; Nirvàõa 
นิพพิทา    dispassion 
นิมิต    sign 
นิมิต, นิมิตต์    mental image 
นิมิต, มงคล    omen ; good omen 
นิรยะ นรก    hell
นิรามิส    unworldly (adj)
นิวรณ์    obstruction 
นิวรณ์    hindrance 
นิวาตะ; อปจายนะ (ความอ่อนน้อมถ่อมตน)    humility (adj) humble
นิสสรณะ    escape 
นิสสัย (ในวินัย)    dependence 
นิสสัย (ในวินัย)    guidance 
นิสสัย (ที่อาศัย); อุปถัมภ์    support 

บ                               
บท    term 
บริโภค (เสวย; ใช้กับสมบัติความสุข เปนตน); อัสสาทะ    enjoyment 
บริกรรม (การตระเตรียม)    preparation 
บริขาร    equipment 
บริขาร, ปัจจัย    requisite 
บริวาร (สิ่งของ)    accessory
บังสุกุลจีวร    rag-robe 
บังสุกุลจีวร    refuse-rag-robe 
บัญญัติ    concept
บัญญัติ    description 
บัณเฑาะก์ (กายเป็นชายใจเป็นหญิง)    eunuch 
บัณฑิต    wise man 
บาตร    alms-bowl 
บาป    bad 
บาป    evil 
บาป, ชั่ว    wicked (adj)
บาป, อกุศล    immoral (adj)
บาปกรรม    demeritorious action 
บารมี    perfection 
บิณฑบาต, การไปบิณฑบาต    alms-gathering 
บุคคล    individual
บุคคล    person 
บุญ    merit 
บุญกรรม    meritorious action 
บุณมี, บูรณมี, วันเพ็ญ    full moon; full-moon day 
บุพเพนิวาส    former habitation 
บุพกรณ์   former action 
บุพการี   previous benefactor 
บุพกิจ   preliminary duties 

ต-ถ-ท




ตถตา    objectivity 
ตถตา, ยถาภูตธรรม    reality 
ตทังคะ    substitution of opposites 
ตทารมณ์, ตทาลัมพนะ    registration 
ตบะ, พรต    austerities
ตบะ; ธุดงค์    ascetic practices 
ตปะ, ตบะ, อาตปะ, ความเพียรเผากิเลส    ardour 
ตัณหักขยะ    fading away of craving 
ตัณหา    craving
ตัณหา, ปาสา    thirst 
ตัตรมัชฌัตตตา    neutrality, specific 
ตาณะ (ที่พํานัก, ที่ต้านทาน, ที่กันภัย)    shelter
ติกะ (หมวดสาม)    triad
ติกะ (หมวดสาม)    triplet 
ติตถายตนะ    heresy 
ตีติกขา, ขันติ    forbearance


ถัมภะ    obstinacy 
ถัมภะ    rigidity, mental 
ถีนมิทธะ    lethargy and drowsiness 
ถีนะ    lethargy 
ถีนะ, ลีนตา    sloth 
ถูปะ, สถูป, เจติยะ, เจดีย์    monument

             
ทธิ    curds
ทมะ    adjustment 
ทมะ    taming 
ทมะ, สัญญมะ    self-control 
ทยา, อนุทัย (ความปรานีเอ็นดู)    mercy 
ทวาร    door 
ทสกะ (หมวดสิบ)    decad decad 
ทัสสนะ    vision 
ทัสสนะ    seeing 
ทางจันทรคติ    lunar (adj)
ทาน    giving
ทาน, การบริจาค    donation 
ทาน, จาคะ    charity 
ทาน, จาคะ    liberality 
ทาน, ทานวัตถุ    gift
ทาน, อัตถจริยา    benefaction 
ทายก    benefactor 
ทายก    donor 
ทายัชชะ    inheritance 
ทายัชชะ (ความเป็นทายาท, มรดก)    heritage 
ทิฏฐธรรม, ทิฏฐธัมม์    here and now 
ทิฏฐิ    view 
ทิพย์, พรหม    divine 
ทิพยโสต    divine ear 
ทิพยโสต    heavenly ear 
ทิพยโสต    clairaudience 
ทิพยจักษุ    clairvoyance 
ทิพยจักษุ    divine eye 
ทิพยจักษุ    heavenly eye 
ทิพยวิหาร    heavenly abiding 
ทิศ (ทิสา)    quarter 
ทุกกฏ    wrongdoing 
ทุกข์    misery 
ทุกข์    pain 
ทุกข์    suffering 
ทุกข์, อบาย    woe 
ทุกขเวทนา    painful feeling 
ทุกขนิโรธ, นิโรธ    Cessation of Suffering 
ทุกขนิโรธ, นิโรธ    Extinction of Suffering 
ทุกขสมุทัย, สมุทัย    Cause of Suffering 
ทุกขสมุทัย, สมุทัย    Origin of Suffering 
ทุกะ (หมวดสอง)    dyad dyad 
ทุกะ (หมวดสอง)    couplet
ทุจริต    wrong conduct 
ทุจริต, มิจฉาจาร    misconduct 

ฆ-จ-ฉ-ช-ฌ-ญ-ฐ




ฆราวาส, ชีวิตคฤหัสถ์; การครองเรือน    house-life; household life 
ฆานะ    nose 
ฆานะ    olfactory organ

จ  
จงกรม    walking to and fro 
จตุกกะ (หมวดสี่)    tetrad 
จริต    character 
จริต    temperament 
จักขุ    eye 
จัณฑาล    outcaste 
จาคะ, ทาน    generosity
จาคะ, ปริจจาคะ    giving up
จํานวนพรรษา (ในภิกขุภาวะ หรือในเพศบรรพชิต)    standing (in the Order)
จําพรรษา, วัสสา วาสะ    rains-residence; rains-retreat
จาริก    wander (v)
จิต, จิตต์    cognizance 
จิต, จิตตุบาท, สังกัปปิ, วิตักกะ    thought 
จิต, มโน, นาม    mind 
จิตตานุปัสสนา    contemplation of the mind 
จีวร    robe 
จุติ    decease 
จุติ, อันตรธาน    disappearance

  
ฉักกะ (หมวดหก)    hexad 
ฉัตร (ร่ม)    sunshade 
ฉันทราคะ    lusting wish 
ฉันทะ, เจตนา    will 
ฉันทะ, กาม, ตัณหา, อิจฉา (ความอยาก)    desire 
ฉันทะ, อิจฉา (ความปรารถนา)    wish 
ฉันทะ, อัปปมาทะ    zeal
ฉันทาคติ    partiality

ช  
ชฎิล    matted-hair ascetic 
ชรา    ageing; aging 
ชรา    old age 
ชรา, ชรตา    decay 
ชวนะ    apperception 
ชวนะ    impulsion 
ชัย, วิชัย    conquest 
ชาคริยานุโยค    wakefulness 
ชาดก    birth story 
ชาติ    birth 
ชิวหา    tongue 
ชีวกาล, ชนมกาล, อายุกัป    life-span
ชีวะ, ชีวิตินทรีย์    life-principle 
ชีวิตินทรีย์    life-faculty 
ชีวิตินทรีย์    vitality

ฌ 
ฌาน, ภาวนา    meditation 
ฌาน, อัปปนา    absorption 
ฌาปนกิจ    cremation
ฌาปนสถาน    crematorium
ฌายี, ผู้บําเพ็ญฌาน, นักฌาน, ผู้เจริญ ภาวนา    meditator

ญ 
ญัตติ, ญัติ; วาโยธาตุ    motion 
ญาณ, วิชชา    knowledge  
ญาณ, วิปัสสนา    insight 
ญาณทัสสนะ    knowing and seeing 
ญาติ    kinsman 
ญาติ    relative; relation

ฐ 
ฐาน    causal occasion 
ฐิติ    steadiness

ก-ข-ค





กตัญู    grateful (adj) 
กตัญูตา, กตัญูกตเวทิตา    gratefulness 
กตัญูตา, กตัญูกตเวทิตา    gratitude 
กถา    talk 
กรรม กัมมันตะ   action 
กรรม   act 
กรรม   deed 
กรรม    Kamma; Karma 
กรรมกิเลส    vices of conduct 
กรรมบถ    course of action
กรุณา, อนุกัมปา    compassion 
กลละ, คัพภะ    embryo 
กลหะ, วิวาท    quarrel 
กัป, กัลป์    aeon 
กัป, กัลป์    eon 
กัปปิยะ    allowable (adj)  
กัมมัญญตา    adaptability 
กัมมัญญตา    wieldiness 
กัลยาณมิตตตา    good company 
กาเมสุมิจฉาจาร    sensual misconduct 
กาเมสุมิจฉาจาร    adultery 
กาเมสุมิจฉาจาร    sexual misconduct 
กาม    sense-pleasure
กาม, กามฉันทะ    sensual desire
กาม, กามสุข, กามคุณ    sensual pleasure
กามตัณหา    craving for sensual pleasures
กามตัณหา    sensual craving 
กามตัณหา    sensuous craving 
กามภพ    Sensual Sphere 
กามภพ, กามโลก    sensuous sphere 
กามภูมิ    Sensual Plane 
กามราคะ    sensual lust 
กามสุขัลลิกานุโยค    sensual indulgence 
กาย    body 
กายกรรม    bodily action 
กายทวาร    bodily avenue 
กายทุจริต    bodily misconduct 
กายวิญญัติ    gesture
กายสังขาร    bodily formation; bodily functions 
กายสุจริต    bodily good conduct
กายานุปัสสนา    contemplation of the body 
กายิกทุกข์    bodily pain 
กายิกสุข    bodily happiness 
กายิกะ (ทางกาย)    bodily (adj)
กายิกะ (ทางกาย)    physical (adj)
การเผยแผ่    propagation 
การไปบิณฑบาต    almsround 
การจาริก; สงสาร (เวียนว่ายตายเกิด)    wandering 
การณะ, โยนิ, วิมังสา    reason 
การนิมนต์, อาราธนา, ปวารณา    invitation
การบัญญัต(สิกขาบท)    laying down
การปฏิบัติ, ปฏิปทา    practice 
การพนัน    gambling
การสวดมนต์    chanting 
การสาธยาย, การสวด    recitation 
กาสาวพัสตร์    saffron robe 
กาสาวพัสตร์    years’ standing
กิเลส    defilement 
กิเลส, มละ, มลทิน    impurity 
กิเลสปรินิพพาน (= สอุปาทิเสสนิพพาน)    Extinction of Impurities 
กิจ    task
กิจ, รส    function 
กิจ, วัตร    duty 
กิตติ, กิตติศัพท์    renown  
กิริยาจิต    functional consciouness 
กุกกุจจะ    worry 
กุฎี (กระท่อม)    hut 
กุลบุตร    clansman 
กุศล    profitable (adj)
กุศล    skilled; skilful (adj)
กุศล    wholesome (adj)
กุศลกรรม    skilful action 
กุศลกรรม    wholesome action 
กุหนา    guile 



ขณะ    moment 
ขณิกสมาธิ    momentary concentration 
ขณิกาปิติ    momentary joy 
ขยะ, ขัย (ความสิ้นไป, ความหมดไป)    exhaustion 
ขันติ    tolerance 
ขันติ, ขมะ    patience 
ขันติ, อธิวาสนะ    endurance 
ขันธ- ปรินิพพาน (= อนุปาทิเสสนิพพาน)    Extinction of the Five-Khandha-Process 
ขันธ์    aggregate 
ขันธ์    category 
ขันธ์ ๕    Groups of Existence, the Five



คณโภชน์    group-meal 
คณะ (ในวินัย)    chapter of monks 
คติ    destination 
คติ    bourn 
ครุฐานียบุคคล    respectable person 
คฤหบดี, คฤหัสถ์    householder 
ความเครียด, สารัทธภาวะ    stress 
ความมีสติ    attentiveness 
ความราวราน, ความแตกแยก, (in the Order) สังฆราชี    dissension 
คันถะ    tie 
คันธะ    odour 
คันธารมณ์    odorous object 
คัมภีร์, คันถะ, ปกรณ์    scripture
คัมภีร์, ลึกซึ้ง    profound (adj)
คําเรียกนําหน้าชื่อพระสงฆ์แสดงคารวะ นิยมใช้กับพระเถระหรือพระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ (ย่อว่า Ven)    Venerable 
คําเรียกนําหน้าชื่อพระสงฆ์แสดงคารวะ นิยมใช้กับพระสงฆ์ผ่ายมหายานหรือนักบวชในศาสนาอื่น    Reverend
คาถา    verse 
คามวาสี    village-dweller 
คารวะ    respect 
คารวะ, นมะ, ปูชา    veneration 
คุณ, ลักษณะ, องค์    quality 

วันพุธ

เ-โ-ไ


เ-
เขมะ, เกษม    safe (adj)
เจโตปริยญาณ (เทียบ)    telepathy 
เจตนา    volition 
เจตสิก    mental activities 
เจตสิก    mental (adj)uncts 
เจตสิก    mental coefficients 
เจตสิก    mental concomitants 
เจตสิก    mental factors 
เจตสิก    mental qualities 
เจตสิกทุกข์    mental pain 
เจตสิกสุข    mental happiness 
เจตสิกะ (ทางใจ)    mental (adj) 
เญยยธัมม์, ไญยธรรม    knowable things 
เตโชธาตุ    heating element 
เตโชธาตุ; การแผ่ (เมตตา บญกุศล ฯลฯ)    radiation 
เถรวาท (นิกายพระพุทธศาสนาดั้งเดิม ฝ่ายใต้ ปัจจุบัน คู่กับ มหายาน)    Theravada
เถระ    elder 
เทพ, เทวดา, ชาวสวรรค์    heavenly being       
เทวะ, เทพ, เทวดา    god 
เทศนา    preaching 
เทศนา, ธรรม    teaching 
เนกขัมมะ    renunciation 
เนวสัญญานาสัญญายตนะ    Neither Perception Nor Non-Perception, Sphere  of 
เบญจศีล    Five Precepts, the 
เปมะ, เปรม    love 
เปรต    ghost
เภสัช    medicine 
เมตตา    friendliness 
เมตตา    friendliness 
เมตตา    loving-kindness 
เมถุนธรรม    sexual intercourse 
เยภุยยสิกา    decision of the majority 
เวทนา    sensation 
เวทนา    feeling 
เวทนานุปัสสนา    contemplation of the feelings 
เวทยิต    experience 
เวยยาวัจจะ    service 
เวร    hostile action 
เวร    risk 
เวรมณี    abstention 
เวสารัชชะ    intrepidity 
เสขะ    learner 
เสนาสนะ    loathsomeness lodgings 
เหตุ    cause 
เหตุ    root-cause 
เอกพีชี    single-seed 
เอกัคคตา    unification 
เอกัคคตา, จิตตัสเส กัคคตา    one-pointedness of mind 
เอสนา, ปริเยสนา (การแสวงหา)    search; searching                                
เอสนา, คเวสนา, ปริเยสนา    quest 


โ-
โกธะ    anger 
โกธะ    wrath 
โกสัชชะ    idleness 
โกสัชชะ    indolence 
โกสัชชะ, อาลัสยะ    laziness 
โกสัลละ, โกศล, ทักขะ, ทักษะ    skill 
โคจร (ที่เที่ยวบิณฑบาต, ที่หาอาหาร)    alms resort                      
โคจร    resort 
โคตร, กุล, สายตระกูล    clan 
โคตรภู    change-of-lineage 
โจทก์    reprover 
โจทนา    reproving 
โทมนัส, โสกะ    grief 
โทสะ    hate 
โทสะ, เวร    hatred 
โผฏฐัพพะ    tactile object 
โผฏฐัพพะ    touch 
โผฏฐัพพารมณ์, โผฏฐัพพะ    tangible object 
โพชฌงค์    enlightenment factor 
โพชฌงค์    elements of enlightenment 
โพธิ, อภิสัมโพธิ (การตรัสรู้)    enlightenment 
โพธิปักขิยธรรม    enlightenment state 
โภคะ    riches 
โภคะ, ธนะ    wealth 
โมไนย    stillness 
โมฆบุรุษ    foolish man 
โมหะ    dulness; dullness 
โมหะ    delusion 
โยคะ    bond 
โยคะ, ธุระ, ภาระ    yoke 
โรค, พยาธิ (ความเจ็บไข้)    disease        
โลกธรรม    worldly conditions 
โลกธรรม    worldly vicissitudes 
โลกิยะ, โลกีย์    mundane (adj)
โลกิยะ, โลกีย, สามิส    worldly (adj) 
โลกุตตระ    supermundane; supramundane (adj) 
โลกุตตระ    transcendental 
โลภ    acquisitiveness 
โลภะ    greed 
โวหาร    usage 
โสกะ, โศก    sorrow 
โสดาบัน    Stream-Enterer; Stream-Entrant; Stream Winner; Stream-Attainer 
โสดาบัน ผู้สัตตักขัตตุปรมะ    Seven-Times-at-Most Stream-Enterer 
โสดาปัตติผล    Stream-Entry, fruition of 
โสดาปัตติมรรค    Stream-Entry, path of 
โสตะ    ear 
โสมนัส, (เจตสิก) สุข, ปิติ, มุทิตา    joy 
โสวจัสสตา    meekness 
โสวจัสสตา    obedience 
โอฆะ    flood 
โอชา    nutritive essence 
โอตตัปปะ    moral dread 
โอตตัปปะ    fear of blame 
โอปปาติกะ    spontaneously born creature 
โอภาส    illumination 
โอวาท    admonition 
โอวาท    advice 
โอวาท    exhortation 
โอสารณา; ปฏิสังขรณ์    restoration 

ไ-
ไตรลักษณ์    Signs of Being, the Three 
ไตรสรณะ    Refuge, the Threefold 
ไตรสิกขา    Training, the Threefold